Doğum Tarihi - 1 Ocak 1929, Çanakkale
Ölüm Tarihi - 4 Ağustos 2012, İstanbul
İsmail Metin Erksan (İsmail Metin Karamanbey), Çetin Karamanbey'in kardeşi, kameraman Mengü Yeğin'in dayısıdır.
İlk ve ortaöğrenimini İstanbul'da tamamladı. Pertevniyal lisesi mezunu. 1947 yılından başlayarak çeşitli gazete ve dergilerde sinema
makaleleri yayınlanmaya başladı. Üniversite yıllarında da sinemayla ilgilendi. 1950 yılında Atlas Film için Yusuf Ziya Ortaç'ın
"Binnaz" adlı filmini senaryolaştırarak sinemaya adımını attı. Film Mümtaz Yener tarafından filme çekildi.
1952 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun oldu.
Aynı yıl "Dünya" gazetesinde ''Kamera'' takma adıyla film eleştirileri yazdı. Yine 1952 yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun senaryosundan çektiği "Aşık Veysel'in Hayatı-Karanlık Dünya"
isimli belgesel Metin Erksan'ın ilk filmi oldu. Karanlık
Dünya ile halk ozanı Aşık Veysel’in yaşamını, filmin çekimlerini sanatçının
köyünde gerçekleştirerek yarı-belgesel bir yaklaşımla perdeye getirmişti. Köy yaşamına gerçekçi bakışı ve şiirsel anlatımıyla yönetmenin siyasal duyarlılığını anlatan film sansür
kurulunca yasaklandı. Yapımcı çeşitli sahneleri atıp kısaltarak ve Erksan'ın çekmediği sahneleri ekleyerek filmi bir yıl sonra gösterime soktu.
1957 yılında Dünya Havacıları Türkiye'de ve Büyük Menderes Vadisi isimli iki
belgesel film yönetti.
1957'de çektiği ikinci filmi "Dokuz Dağın Efesi" ile büyük ilgi topladı. Daha sonra "Gecelerin Ötesi", "Yılanların Öcü", "Acı Hayat" gibi filmlerle toplumsal gerçekçilik türünde ürünler verdi ve "Sinemacılar Kuşağı"nın üç önemli temsilcisinden biri olarak adını duyurdu. "Susuz Yaz", "Suçlular Aramızda", "Sevmek Zamanı" ve "Kuyu" gibi filmlerle kendine özgü üslubunu geliştirdi. "Susuz Yaz" adlı filmi 1964'de Uluslararası Berlin Film Festivali'nde büyük ödül olan "Altın Ayı Ödülü"nü kazanarak Türk Sinemasının yurt dışında tanınmasına
öncü oldu.
Sinemada aradığı çalışma koşullarını bulamayan Metin Erksan,
1974'de Türkiye'de ilk defa İDGSA Film Arşivi tarafından başlatılan eğitim çalışmalarına katıldı ve Sinema Kursları'nda öğretmen olarak görev aldı.
1974 yılında Sait Faik Abasıyanık'ın "Müthiş Bir Tren", Kenan Hulusi'nin "Sazlık", Samet Ağaoğlu'nun "Bir İntihar", Sabahattin Ali'nin "Hanende Melek" ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Geçmiş Zaman Elbiseleri" adlı öykülerini, TRT Kurumu adına
"Beş Türk Hikayesi" ismiyle yönetti. Metin Erksan'ın dünyasının ve sinema dilinin güçlü izlerini taşıyan bu filmler, farklı değerlendirmelere ve tartışmalara yol açtı.
1975'den itibaren İDGSA Sinema-Tv Enstitüsü'nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başladı.
1981 yılında TRT adına sinema alanındaki son çalışması olan
"Preveze'den Önce" adlı diziyi gerçekleştirdi.
Özellikle yurt dışında büyük ilgi toplayan, bir çok festivalde çeşitli ödüller kazanan, adına toplu gösteriler, film haftaları düzenlenen sanatçıya 1997'de
Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu kararı ile "Onursal Profesörlük" unvanı verildi. Metin
Erksan, öğretim görevinin yanı sıra çeşitli dergi ve gazetelerde sinema ile
ilgili yazılar yazdı.
Metin Erksan, her dönemde yeniden keşfedilen, sinemasal özellikleriyle en çok tartışma yaratan, anlaşılsa da anlaşılmasa da hırçın kişiliğiyle en çok eleştiri alan ilginç ve konuşkan yönetmendi.
İşçi filmi, toprak filmi gibi kavramlar olmaz. İnsanın dramının filmi olur.
Metin Erksan
Yönetmen Filmografisi
Preveze Öncesi - 1982 (Tv Dizisi, TRT)
Sensiz Yaşayamam - 1977 .... Uzun Kurmaca
İntikam Meleği / Kadın Hamlet - 1976 .... Uzun Kurmaca
Bir İntihar - 1975 .... Tv Filmi, 00:38:00, TRT
Geçmiş Zaman Elbiseleri - 1975 .... Tv Filmi, 00:52:00, TRT
Hanende Melek - 1975 .... Tv Filmi, 00:43:00, TRT
Müthiş Bir Tren - 1975 .... Tv Filmi, 00:43:00, TRT
Sazlık - 1975 .... Tv Filmi, 00:44:00, TRT
Şeytan - 1974 .... Uzun Kurmaca
Dağdan İnme - 1973 .... Uzun Kurmaca
Keloğlan'la Can Kız - 1972 .... Uzun Kurmaca
Süreyya - 1972 .... Uzun Kurmaca
Feride - 1971 .... Uzun Kurmaca
Hicran - 1971 .... Uzun Kurmaca
Makber - 1971 .... Uzun Kurmaca
Eyvah - 1970 .... Uzun Kurmaca
Sevenler Ölmez - 1970 .... Uzun Kurmaca
Ateşli Çingene - 1969 .... Uzun Kurmaca
Dağlar Kızı Reyhan - 1969 .... Uzun Kurmaca
İki Günahsız Kız (İki Hikayeli Film) - 1969 .... Uzun Kurmaca / Nevzat Pesen,
Metin Erksan
Yılın Kadını Değil - 1969 .... Uzun Kurmaca
Kuyu - 1968 .... Uzun Kurmaca
Ayrılsak da Beraberiz - 1967 .... Uzun Kurmaca
Ölmeyen Aşk - 1966 .... Uzun Kurmaca Sevmek Zamanı - 1965 .... Uzun
Kurmaca
İstanbul Kaldırımları - 1964 .... Uzun Kurmaca
Suçlular Aramızda - 1964 .... Uzun Kurmaca
Susuz Yaz - 1963 .... Uzun Kurmaca
Acı Hayat - 1962 .... Uzun Kurmaca
Çifte Kumrular - 1962 .... Uzun Kurmaca
Sahte Nikah - 1962 .... Uzun Kurmaca
Yılanların Öcü - 1962 .... Uzun Kurmaca
Mahalle Arkadaşları - 1961 .... Uzun Kurmaca
Oy Farfara Farfara - 1961 .... Uzun Kurmaca
Gecelerin Ötesi - 1960 .... Uzun Kurmaca
Şoför Nebahat - 1960 .... Uzun Kurmaca
Hicran Yarası - 1959 .... Uzun Kurmaca
Dokuz Dağın Efesi - 1958 .... Uzun Kurmaca
Ölmüş Bir Kadının Evrakı Metrukesi - 1956 .... Uzun Kurmaca
Yol Palas Cinayeti - 1955 .... Uzun Kurmaca
Beyaz Cehennem / Cingöz Recai - 1954 .... Uzun Kurmaca
Ölümün Ağzı - 1996 .... Eser .... Uzun Kurmaca
Ölümsüz Aşk - 1995 .... Eser .... Uzun Kurmaca
Kanlı Firar - 1960 .... Eser .... Uzun Kurmaca
Fırtına Gönüller - 1984 .... Uzun Kurmaca
Preveze Öncesi - 1982 .... Tv Dizisi
Sensiz Yaşayamam - 1977 .... Uzun Kurmaca
Vahşi Sevgili - 1977 .... Uzun Kurmaca
İntikam Meleği / Kadın Hamlet - 1976 .... Uzun Kurmaca
Bir İntihar - 1973 .... Tv Dizisi
Dağdan İnme - 1973 .... Uzun Kurmaca
Geçmiş Zaman Elbiseleri - 1973 .... Tv Dizisi
Sazlık - 1973 .... Tv Dizisi
Süreyya - 1972 .... Uzun Kurmaca
Feride - 1971 .... Uzun Kurmaca
Hicran - 1971 .... Uzun Kurmaca
İki Günahsız Kız (İki Hikayeli Film) - 1969 .... Uzun Kurmaca
Yılın Kadını Değil - 1969 .... Uzun Kurmaca
Kuyu - 1968 .... Uzun Kurmaca
Ölmeyen Aşk - 1966 .... Uzun Kurmaca
Sevmek Zamanı - 1965 .... Uzun Kurmaca
İstanbul Kaldırımları - 1964 .... Uzun Kurmaca
Suçlular Aramızda - 1964 .... Uzun Kurmaca
Susuz Yaz - 1963 .... Uzun Kurmaca
Acı Hayat - 1962 .... Uzun Kurmaca
Yılanların Öcü - 1962 .... Uzun Kurmaca
Mahalle Arkadaşları - 1961 .... Uzun Kurmaca
Gecelerin Ötesi - 1960 .... Uzun Kurmaca
Şoför Nebahat - 1960 .... Uzun Kurmaca
Binnaz - 1959 .... Uzun Kurmaca
Hicran Yarası - 1959 .... Uzun Kurmaca
Dokuz Dağın Efesi - 1958 .... Uzun Kurmaca
Üç Arkadaş - 1958 .... Uzun Kurmaca
Ölmüş Bir Kadının Evrakı Metrukesi - 1956 .... Uzun Kurmaca
Yol Palas Cinayeti - 1955 .... Uzun Kurmaca
Beyaz Cehennem / Cingöz Recai - 1954 .... Uzun Kurmaca
Yapımcı Filmografisi
İntikam Meleği / Kadın Hamlet - 1976 .... Uzun Kurmaca
Sevmek Zamanı - 1965 .... Uzun Kurmaca
Susuz Yaz - 1963 .... Uzun Kurmaca
Oyuncu Filmografisi
Alim Hoca - 1998 (Kısa Film)
Ödülleri
Dokuz Dağın Efesi
1. Türk Filmleri Festivali, Jüri Özel Ödülü 1959
Gecelerin Ötesi
2. Türk Filmleri Festivali, En Başarılı Senaryo Ödülü 1959
Sinema Dergisi, En Başarılı Yönetmen Ödülü 1959
Sinema Dergisi, En İyi Film Ödülü 1959
Türk Filmleri Yarışması, Metin Erksan, En İyi Senaryo Ödülü. 1961
Türk Filmleri Yarışması, Kadir Savun, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü. 1961
Yılanların Öcü
Sinema Yazarları, 1961 / 1962 döneminin En Başarılı Yönetmen Ödülü 1962
Tunus Kartaca Film Festivali'nde Şeref Madalyası Ödülü 1966
Susuz Yaz
14. Berlin Uluslararası Film Festivali, Altın Ayı Ödülü. 1964
(Uluslararası Arenada İlk Ödül Alan Türk Filmi)
Acı Hayat
Sinema Yazarlarınca Yılın Filmi Ödülü 1964
Suçlular Aramızda
2. İzmir Film Şenliğinde En İyi Yönetmen Ödülü 1965
Milano Film Festivali'nde En İyi Sosyal İçerikli Film Ödülü 1965
Kuyu
1. Adana Film Şenliğinde En Başarılı Film Ödülü 1969
1. Adana Film Şenliğinde En Başarılı Yönetmen Ödülü 1969
Kişisel Ödüller
3. Ankara Film Festivali, Uzun Metrajlı Türk Filmleri Yarışması, Emek Ödülü.
1990
24. Antalya Altın Portakal Film Festivali, Onur Ödülü. 1987
4. Bodrum Uluslararası Film Festivali, Sinemada Ölümsüzlük Ödülü. 2007
13. İstanbul Film Festivali, Sinema Onur Ödülü. 1994
9. Orhon Murat Arıburnu Ödülleri, Sinema Ödülleri, Ustaya Saygı Ödülü. 1998
35. SİYAD Türk Sineması Ödülleri, Özel Ödül. 2002
36. SİYAD Türk Sineması Ödülleri, Özel Ödül. 2003
Mimar Sinan Üniversitesi Senatosu Onursal Profesörlük Ünvanı. 1997
Kaynak
Internet Movie Database
Beyazperde Dergisi Mayıs 1990 Eki / Düzenleyen Agah Özgüç
Sinemaya Giriş, Prof. Dr. Alim Şerif Onaran,
Filiz Kitapevi Ekim 1999
