1. Optik Kısım
Optik kısım dört bölümde incelenebilir.
Projeksiyon Lambası
Projeksiyon için gerekli ışığı sağlar. Her sinema makinesinde kullanılan lambanın
gücü değişik olabilir. Genelde sinema makinelerinde ev tiplerinde 500w - 1000w
gücünde, sinema salonlarında kullanılanlarda ise 2500w - 5000w gücünde lamba kullanılır.
Sinema makinelerinde kullanılan lambanın renk sıcaklığı 3200 Kelvin
derecedir. Bu standart bütün dünyada uygulanmaktadır.
Nedeni ise pozitife basılan filmin tungsram yani 3200º K olmasıdır.
Reflektör
Projeksiyon lambasından gelen ışığı toplar ve merceklere yöneltir.
Mercekler
Işığın toplu bir ışık demeti halinde filmin üzerine düşmesini sağlarlar.
Objektif
Ters olan film görüntüsünü düz çevirerek, görüntünün perdeye düşmesini sağlar.
Ayrıca ileri geri hareket ettirilerek görüntünün perdede net olarak oluşmasını sağlar.
2. Motor ve Mekanik Kısım
Motor, filmin ve film makaralarının ileri geri hareketini, sinema makinesinin
mekanik kısmı ise filmin aynı hızda film kanalından geçmesini sağlar.
3. Amplifikatör
Önceden filme alınmış metal çizgiler halindeki sesin, insan kulağının duyabileceği
istenilen şiddette yayınlanmasını sağlar. Bu sayede filme kayıtlı ses duyulabilir.
Ayrıca amplifikatör kullanılarak film üzerindeki ses olmaksızın dışarıdan müzik veya
bir mikrofon yardımıyla insan sesi artırılabilir. Bu sayede film hakkında bilgi vermek,
film yayını sırasında müzik dinletmek olasıdır.
Sinema Projeksiyon Makinesinin Konumu
En öndeki sıranın perdeye uzaklığı, en az perde genişliğinin iki buçuk katı olmalıdır.
Bu sayede gözlerini oynatmadan ( başını çevirmeden ) rahatça perdenin tamamını görebilir.
Son sıranın perdeye olan uzaklığı ise, en çok perde genişliğinin altı katı olmalıdır.
Son sıradaki izleyicinin detayları seçebilmesi gerekir. Bu nedenle fazla uzak
olmamalıdır.
Projeksiyon lambasının ışık gücü en son sırada oturanın rahat izleyebilmesi
için yeterli olmalıdır. Perdenin fazla parlak veya çok karanlık olması
engellenecek şekilde ışık ayarı iyi yapılmalıdır.
Projeksiyon cihazının lensleri temiz olmalıdır. Toz ve pislik ışık kaybına
ve netlik bozulmasına neden olur.
Projeksiyon makinesi seyircilerin arkasında bulunmalıdır. Ayağa kalkmak
zorunda olabilecek kişiler göz önüne alınarak, ortalama insan boyundan daha
yüksek bir yerden ışık perdeye yansıtılmalıdır. Projeksiyon cihazı ile perde
aynı yatay düzlemde bulunmalıdır. Aksi halde perde üzerinde
filmdeki kenar düzlemler perspektif hatasına neden olur.
Sinemalar için portatif ve sabit perdeler üretilmiştir. Bu perdeler özel beyaz
bir kumaştan üretilir. Işığın tam yansıması sağlanır. Fakat yüzey parlak değildir.
Ayna görevi yaparak ortamı fazla aydınlatmaz. Mat beyaz idealdir.
Ses
En öndeki sırada oturan seyirci ile en arka sırada oturan seyircinin veya
yanlarda oturan seyircilerin homojen şekilde sesi duyması gereklidir.
Ses duvar ve tavandan yansır ve odaya dağılır. Ancak bu yansıma eğer tavan
ve duvarlar parlak bir yüzeyse artar. Ses önce bir duvara çarpar yansır, diğer
duvara çarpar ve buradan da yansır. Yok olana kadar bu durum devam eder.
Sesin yankı yapmayacağı bir salon ortamı olmalıdır.
Akustik yönden düzenlenmiş projeksiyon odalarının tavanı ve duvarları sesi
emici malzemelerden üretilmiştir.
Bu sayede ses yankı yapmadan dinlenebilir. Daha amatör sinema salonlarında
veya odalarda perde, halı gibi kumaşlar sesin yankı yapmasını engelleyici
olarak kullanılır.
Ses seviyesi çok alçak veya yüksek olmamalıdır. Alçak ses seviyesi
seyirciyi filmden koparır. İlgisinin dağılmasına hatta uyku durumuna neden
olur. Çok yüksek ses seviyesi ise seyirciyi rahatsız eder. Sinema filmlerinin
süresinin uzunluğu göz önüne alınırsa yüksek ses seviyesine uzun süre
maruz kalmak ciddi kulak rahatsızlıklarına de neden olabilir.
Ev tipi sinema projeksiyon makinelerinin bazılarında kendi orijinal hoparlörü vardır.
Bu hoparlör kullanılacaksa, perde önüne veya projeksiyon makinesi
yanına konulabilir. Hoparlörün önü boşsa odaya ses yayılacaktır.
Kaynak
Ahmet AKGÜN, MEB Yayınları
Fotograflar - Hayri Çölaşan