Yapım Tarihi - 2004
Süre - 01:58:00
Format - Uzun Belgesel, Renkli, Türkçe
Yönetmen - Can Candan
Yapımcı - Serdar M. Değirmencioğlu, Can Candan, Emine Yıldırım
Yapım - Giyotin Film
Kurgu - Özcan Vardar, Can Candan
Post-Prodüksiyon - Ramin Matin,
Oğuz Kaynak (Giyotin Film)
Ses Miksajı - Ramin Matin,
Oğuz Kaynak (Giyotin Film)
Yapım Koordinatörü - Çiçek Kahraman, Emine Yıldırım
Kameraman, Sesçi - Can Candan,
Çiçek Kahraman, Ramin Matin, Oytun ORGÜL
Ve Gülengül Altıntaş, Gül Bursa, Asım Demirağ, Murat Ersoy, Selçuk Erzurumlu,
Kerem Kırtıl, Başak Mireli, Sevgi Ortaç, Alper Özçakır, Nur Özgenalp, Alkım
Özmen, Hande Sakarya, Derya Akbulat, Melis Bilen, Mert Dokur, Yunus Şahin,
Çiğdem Usta, Edin Zaim
3 saat (bir öss belgeseli)
“ 3 saat ” 2004 yılında öss’ye giren iki milyona yakın adaydan, altısının bir
yıl boyunca Süren macerasını anlatan bir belgeseldir. her yıl haziran ayında bir
pazar günü yaklaşık bir buçuk - iki milyon genç öss (öğrenci seçme sınavı) için
sınıflara toplanmakta ve büyük çoğunluğunun yaşamsal önem atfettikleri, türkiye
genelinde yılda bir kez ve aynı anda yapılan üç saatlik bir sınava
girmektedirler. sınava giren öğrencilerin yalnızca % 10 kadarı dört yıllık bir
lisans programına girebilmekte ve istedikleri veya istemedikleri bir bölümde
yüksek öğrenim hayatlarına başlamaktadırlar. üniversiteye giremeyen adayların
büyük çoğunluğu ve üniversiteye girdikleri halde girdikleri bölümü değiştirmek
isteyen kimi adaylar, birden fazla kez öss’ye girmek zorunda kalmaktadır.
liseden mezun olan öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun öss’ye girmesi ve sınava
giren adayların hemen hemen hepsinin sınav sürecini çok zor bulması, öss’nin
Türkiye’deki gençlerin çoğunluğu açısından ” çok özel bir deneyim ” olduğunu
göstermektedir. her sene milyonlarca aday bu üç saatlik sınava hazırlanmakta,
bunun için okuldaki derslerini, uykusunu, eğlencesini, sporunu, sanatını, sosyal
etkinliklerini feda ederek, önemli miktarda da para harcamaktadır. bu üç saat
artık toplumsal kültürün bir parçası olmuş ve her sene ara ara gündeme gelen “
değiştirilmeli ” ve “ değiştirilecek ” söylemlerine rağmen, bir doğa kanunu gibi
hep olmuş ve olacak bir olgu olarak kabul edilmiştir.
bu belgesel adını her yıl yüzbinlerce insanın girdiği öss’nin süresi olan ve
gündelik hayatta daha çok “ 3 saat ” olarak kullanılan 180 dakikadan almaktadır.
“ 3 saatte ” te, 12 ay boyunca, 2004 yılbaşı gecesinden 2005 yılbaşı gecesine,
özel darüşşafaka lisesi’nden melis, galatasaray lisesi’nden Çiğdem, rüştü Akın
anadolu meslek lisesi’nden Derya, vefa lisesi’nden edin, yunus Emre lisesi’nden
yunus ve özel semiha şakir lisesi’nden Mert’in hayatlarına konuk oluyoruz.
adayları birey olarak, aile ortamlarında, okullarında, dershanelerinde, öss
sürecinin tüm aşamalarını yaşarken ve bu sürecin sonucunda vardıkları yerlerde
izliyoruz.
4 milyonu geçen 15- 17 yaş arası nüfusun 3 milyonu liselere kayıtlı. bunların
büyük kısmı (2.1 milyon) düz liselerde. düz liseler sistem olarak, üniversiteye
girme üzerine kurulu; bu liselerden mezun olanlarüniversiteye giremedikleri
takdirde dandanakan savaşı’nın tarihini ezberden söyleyebilmek dışında hiçbir
meslek sahibi olmadan elde diplomayla kalakalıyor. ve düz lise mezunlarının
üniversiteye girme oranı sadece % 12.
1999 yılında iki sınavlı sistem (öss + öys) tek sınava indirilirken, hükümetin
söylediği ” Bundan böyle dershanelere gerek olmayacak; aileler, gençler
dershaneye para akıtmayacak” yalanından sonraki 5 yıl içindedershane sayısı
hızla artarak, 2004- 2005 öğretim yılında 2984’e ulaştı. son bir yılda 339
dershane daha açıldı, 3 katrilyon lira da dershane kasalarına girdi. hazırlık
sistemine 2005 yılında 3.2 milyar dolar harcandı. 2004 yılında öss’ye giren
1.786.963 öğrencinin üniversite kapısına gelene kadar öss’ye hazırlık için
yaptığı harcama tutarı 11.77 katirilyon lira oldu.
2004’te yapılan araştırmaya göre, dershanelere giden genç sayısı 650 bindi.
yapılan araştırmalar, gençlerin üniversiteye girmek için ortalama 2.1 yıl
dershaneye devam ettiğini gösteriyor. liseyi bitirdikten sonra dershane için bir
sene daha ayırmak genel eğilim oldu. 2006 öss’de yerleşen gençlerin % 27.3’ü
lise son sınıfken, % 42.7’si liseyi bir yıl ya da daha önceden bitirmişlerden
oluşuyor.
üniversite sınavına hazırlanan gençlerin % 60′ı ” hayatlarında
üniversiteye giriş
sınavından daha önemli bir şey olmadığını “
, lise son sınıfların % 14′ü ile lise mezunlarının % 17′si
üniversite sınavını
kazanamamasının ” hayatının kararması ” anlamına geleceğini ifade ediyor.
1989- 2004 arasında 21 milyon kişi üniversite sınavına girdi ve öss için 34.5
milyon dolar harcama yaptı.çoğu dershane sahiplerinin cebine giden bu para ile,
eğer eğitim bir hedefse, 69 yeni üniversite (276 fakülte, 207 enstitü, 69
yüksekokul) kurulup sadece 1. sınıfta 241.500 kişiye yükseköğrenim yolu
açılabilirdi.
sadece 2006’da, izmir’de öss’yi kazandıktan sonra babasıyla tercih konusunda
tartışan ilyas, burdur’da öss’yi kazanamayan amatör futbol kalecisi nasuh,
diyarbakır ve malatya’da öss nedeniyle bunalıma giren f.ş ve ergin intihar etti.
zonguldak’ta ve ordu’da ise r.ş ve tuğba öss puanlarını duyduktan sonra intihara
kalkıştılar.
nazi almanyası’nda schutzstaffel’in kısaltması olan ss birliklerini bilmeyen
yoktur. ss, hitler’in korumalığını yapmak için kurulsa da sonraları birçok başka
işi da kendine görev edinmiş, bu görevlerden en bilineni de milyonlarca insana
soykırım uygulamak olmuştur. bu ss’in, faşizmin en korku salan kurumlarından
biri olarak çoktan tarihe karıştığını biliyoruz. bu topraklarsa is ss, ö-ss
adıyla gençliğe zulüm uygulamaya devam ediyor. her geçen sene bu zulüm artarak
sürüyor. insanlar, gençliğin en çok korktuğu şeylerin başında gelen öss’yi
askerlik hizmeti zorbalığı gibi
kanıksar oldu.
aslında her öss adayının hayatının sınavına giden yolda ve sınav sonrasında
-herhangi bir yeri kazansın veya kazanmasın- yaşadığı,, gerçekten korkulu bir
gerilim filmini andırıyor. gençlerin aileleri ve yakın çevresiyle beraber
yaşadığı bu zulüm, fırsatlar rekabet, yarışma gibi kapitalist gazlamalarla her
seferinde insanların uyutularak teslim alındığı bir tuzak oluyor.insanlar, ”ne
oluyoruz“ deme fırsatı bile bulamadan kafakola gelip sırtüstü yere
yapıştırılıyor. şaşkınlık ve baygınlık geçmeden de ceplerindekiler boşaltılıyor.
soyguncu sistem devletten onaylı bu soygunu her sene geleneksel olarak
gerçekleştiriyor. özgürlükten nasibini almamış sistem içi bir önermeyle bile
öss’ye harcanan para ile rahatlıkla birçok üniversite kurulabilir, milyonlarca
insan da açıkta kalmayabilirdi. (hoş, o üniversitelerden mezun olanların da
diploma aldıklarında iş bulma şansları sadece piyangodan ibaret.)
her öss sınavından sonra dershaneler, bir sonraki soygun sezonundan pay kapmak
için dershanelerinden doğru üniversiteyi kazananların isimlerini gazetelere
ilanlar vererek,dershanelerden pankartlar sallandırarak duyurup yeni avlarını
tuzağa çekmeye çalışırlar. dershaneler nedense, kazanamayan gençlerin listesini
hiç açıklamaz.
son dönemde plaza görünümlü dershaneler, velileri ve öğrencileri tokatlamak için
dışarıdan bakıldığında oldukça aldatıcı, göz boyayan bir tuzağa başvuruyorlar-
öğretmen ve öğrenci karşılıklı oturarak etüt yapıyorlar. bir nevi, kişiye özel
ders uygulaması. işin enteresan yanı şu ki, üniversiteye hazırlanan gencin
karşısındaki de, genellikle son sınıf üniversite öğrencisi ya da yeni mezun
olmuş, ama iş bulamamış ve mecburiyetten bu işi yapan, zoraki bir öğretmencik.
öğrenci aslında üniversiteye girse bile yaşayacağı kendi sonu ile ders yapıyor.
karşısındaki öğretmene dershanenin verdiği para 250 ile 600 milyon arasında
değişen bir para. üniversite adayı ile üniversite mezunu ya da mezun adayı çift
taraflı sömürülürken, bu toplama kampları ss kamplarını hatırlatmıyor mu? bu
topraklar bu tip soygunlara ve zulme karşı hep çaresiz mi? banker soygunları,
banka hortumlamaları, kredi kartı soygunları, dershane soygunları…
kapitalizm ve devlet her zaman ss’dir. onlar soygun sistemidir.
öss or Öğrenci Seçme Sınavı (student selection exam) is the university entrance
exam in Turkey administered by ösym. within the Turkish education system, the
only way to enter a university is through this exam. every year from 1.000.000
to 1,500,000 high school graduates take the exam. it is a multiple choice exam
(5 options).
in fact, by this exam the öss ignores the talents of young people and did not
contribute to the personal development of young people.
education has to be free, without exams, equal and has to focuse on the skills
of young people.
many young people sit the exam several times, either because they are
unsuccessful, or because they cannot achieve the points to study the subject of
their choice. many have to resign themselves to studying a course they did not
choose.
“ life = 180 minutes? ” is a slogan in order to criticize the öss system. the
öss system attempts to encompass all the work of a student throughout his or her
12 years of academic life in a 3 hour multiple choice exam. this is arguably
unfair; however, the ösym president says that ” öss is the only available
university entrance system until the number of people who apply to universities
is lowered. “
contrary to its name (the ”student selection exam”), the exam does not ”select”
but ”eliminate” students.
surprisingly enough, for a student, school is not enough to succeed in öss;
other education centers named “dershane” are founded all around turkey. in these
foundations, students are prepared solely for öss. all ” dershane ” s compete
with each other in order to create the ” champion ” of öss; the one to score the
highest mark in turkey (this is a way of commercial, in thisway lots of new
students will choose them & they’ll earn more and more…) there is a large media
interest every year as the results of the exam are disclosed and the students
who rank in the top few nation wide typically appear on tv interviews.
the documentary ” üç saat ” (three hours) takes it’s name from the length of
this exam. from daily lifes of the six students, all the difficulties they lived
in one year, up to the exam..
3 Saat, 2004'te ÖSS'ye giren iki milyona yakın adaydan altısının bir yıl boyunca
Süren macerasını anlatan bağımsız bir belgeseldir. Öğrenci Seçme Sınavı'nın üç
saati artık toplumsal kültürümüzün bir parçası, bir doğa kanunu gibi.
Bu belgesel de 2004 yılbaşı gecesinden 2005 yılbaşı gecesine on iki ay boyunca
Özel Darüşşafaka Lisesi'nden Melis, Galatasaray Lisesi'nden Çiğdem, Rüştü Akın
Anadolu Meslek Lisesi'nden Derya, Vefa Lisesi'nden Edin, Yunus Emre Lisesi'nden
Yunus ve Özel Semiha Şakir Lisesi'nden Mert'in hayatlarına konuk oluyor.
ÖSS sürecinin tüm aşamalarını yaşarken, tek başlarına, aile içinde, okullarında,
dershanelerinde ve bu sürecin sonucunda izliyoruz.
3 Saat
(bir ÖSS belgeseli)
“3 SAAT” 2004 yılında ÖSS’ye giren iki milyona yakın adaydan, altısının bir yıl
boyunca Süren macerasını anlatan bir bağımsız bir belgeseldir.
Her yıl Haziran ayında bir Pazar günü yaklaşık bir buçuk - iki milyon genç ÖSS
(Öğrenci Seçme Sınavı) için sınıflara toplanmakta ve büyük çoğunluğunun yaşamsal
önem atfettikleri, Türkiye genelinde yılda bir kez ve aynı anda yapılan üç
saatlik bir sınava girmektedirler. Sınava giren öğrencilerin yalnızca %10 kadarı
dört yıllık bir lisans programına girebilmekte ve istedikleri veya istemedikleri
bir bölümde yüksek öğrenim hayatlarına başlamaktadırlar. Üniversiteye giremeyen
adayların büyük çoğunluğu ve üniversiteye girdikleri halde girdikleri bölümü
değiştirmek isteyen kimi adaylar, birden fazla kez ÖSS’ye girmek zorunda
kalmaktadır.
Liseden mezun olan öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun ÖSS’ye girmesi ve sınava
giren adayların hemen hemen hepsinin sınav sürecini çok zor bulması, ÖSS’nin
Türkiye’deki gençlerin çoğunluğu açısından çok özel bir deneyim olduğunu
göstermektedir. Her sene milyonlarca aday bu üç saatlik sınava hazırlanmakta,
bunun için okuldaki derslerini, uykusunu, eğlencesini, sporunu, sanatını, sosyal
etkinliklerini feda ederek, önemli miktarda da para harcamaktadır. Bu üç saat
artık toplumsal kültürümüzün bir parçası olmuş ve her sene ara ara gündeme gelen
“değiştirilmeli” ve “değiştirilecek” söylemlerine rağmen, bir doğa kanunu gibi
hep olmuş ve olacak bir olgu olarak kabul edilmiştir.
Bu belgesel adını her yıl çoğunluğu gençlerden oluşan milyonlarca insanın
girdiği ÖSS’nin süresi olan ve halk dilinde daha çok “3 saat” olarak kullanılan
180 dakikadan almaktadır. “3 SAAT”te, 12 ay boyunca, 2004 yılbaşı gecesinden
2005 yılbaşı gecesine, Özel Darüşşafaka Lisesi’nden Melis, Galatasaray
Lisesi’nden Çiğdem, Rüştü Akın Anadolu Meslek Lisesi’nden Derya, Vefa
Lisesi’nden Edin, Yunus Emre Lisesi’nden Yunus ve Özel Semiha Şakir Lisesi’nden
Mert’in hayatlarına konuk oluyoruz. Adayları birey olarak, aile ortamlarında,
okullarında, dershanelerinde, ÖSS sürecinin tüm aşamalarını yaşarken ve bu
sürecin sonucunda vardıkları yerlerde izliyoruz.
Adaylarımızın bir senelik yolculuğu esnasındaki hedefleri, idealleri,
endişeleri, sevinçleri, hayal kırıklıkları aslında Türkiye’de ÖSS sürecinden
geçmiş her bireyin yaşadıklarından çok da farklı değildir. Belgeseli izleyen
seyirci, hem adayları izleyecek, hem de onların yaşamında kendinden bir parça
bulacak, kendi deneyimi hatırlayacak ve belki, artık kendine sormadığı soruları
tekrar sormaya başlayacaktır…
Bu film
Boğaziçi Üniversitesi
Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi
İstanbul Bilgi Üniversitesi Araştırma Fonu
tarafından desteklenmiştir.
Daha fazla bilgi için:
www.3saat.net
info @ giyotinfilm.com
Can @ cancandan.net
3 Saat belgeselinin Ankara galası 12 Temmuz 2008 Cumartesi günü Ekin Sanat
Merkezi'nde (ankaraekin.com) Ankara'da yapılacak ilk gösterim Eğitim Sen ile ortak
düzenlenmektedir.
"3 SAAT" 2004 yılında ÖSS deneyimini yaşayan iki milyona yakın adaydan altısının
bir yıllık macerasını anlatan bir belgesel film.
Öğrenci Seçme Sınavı hakkındaki belgesel film 3 Saat’in galası 13 Haziran Cuma
günü Boğaziçi Üniversitesi’nde yapılıyor. Belgesel, 2004 yılında ÖSS deneyimini
yaşayan iki milyona yakın adaydan altısının bir yıllık macerasını anlatıyor. 3
Saat belgeseli, İstanbul Bilgi Üniversitesi Araştırma Fonu, Boğaziçi
Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi tarafından
desteklendi. Her yıl Haziran ayında, yaklaşık 1 - 1,5 milyon genç, yılda bir kez
ve aynı anda yapılan 3 saatlik ÖSS sınavına giriyor; öğrencilerin yalnızca %
10′u 4 yıllık bir lisans programına girebiliyor ve yüksek öğrenim hayatlarına
başlıyorlar.
Mithat Alam Film Merkezi
http://www.3saat.net/
Can.Candan @ boun.edu.tr
Pera Müzesi, Gösterim Seçkisi. 2008
2. Ege Belgesel Film Günleri, Gösterim Seçkisi. 2009
20. Ankara Film Festivali, Profesyonel Belgesel Dalı, Finalist. 2009
BSB Sinema Eserleri Sahipleri Meslek Birliği Cep Sineması Gösterim Seçkisi. 16 Mayıs 2009
Belgesel Sinemacılar Birliği, Cumartesi Belgeselleri Gösterim Seçkisi. 2009
