Birsen Kaya

Doğum Tarihi - 1943, İstanbul
Ölüm Tarihi - 30 Ocak 2024, Adana

1943 İstanbul doğumlu. 1963 yılında Lise sonrası Artist dergisi için film setlerinden haberler yapan bir muhabirken bu dönemde Vedat Türkali, Ülkü Erakalın, Agâh Özgüç gibi isimlerle bir arada çalışma imkânı buldu, röportaj için gittiği Halit Refiğ’den asistanlık teklifi almıştı. Asistanlık yaptığı ilk film Halit Refiğ’in 1964 yılında çektiği Gurbet Kuşları. Yönetmen Nazmi Özer'in rahatsızlanarak Kanlı Kader filmini yarıda bırakması üzerine, Birsen Kaya bu filmi tamamlayarak yönetmenliğe adım attı. 1970 yılında da yönetmenliğe başladı. Kendi adına 1970 yılında Ufuk Film'i kurdu ve yapımcılıklarını da üstlendi. Çoğu avantür 200’e yakın filmde asistanlık yaptı ve senaryolar yazdı. Bu filmlerden biri de Yılmaz Güney’in 1974 yılında çektiği Arkadaş filmi. Çoğu avantür 200’e yakın filmde asistanlık yaptı ve senaryolar yazdı. bu filmlerden biri de Yılmaz Güney’in 1974 yılında çektiği Arkadaş filmi ve Yılmaz Köksal’ın kariyerinde bir dönüm noktası olan western tarzındaki Çeko’nun (1970) senaryosu bunlar arasında en dikkat çekenlerdendir. Kısa sürede çok film çeken kadın yönetmenlerden biri oldu. Hep “reel hikâyelerin ilgisini çektiğini, aşk hikâyelerinden çok avantür filmler çekmeyi sevdiğini” söyleyen Birsen Kaya, kadın bakış açısı içinde kırdılı-vurdulu maço erkek filmleri çekti. Genelevde Kirli Evler filmini çekerek ilk erotik filmlerden birine imza attı ve bu film dolayısıyla mahkemelik oldu. Killing gibi çizgi roman kahramanlarını sinemaya uyarladı. Kaynaklara göre, 1970-1975 yılları arasında toplam 15 film yönetti (diğer ikisiyle ilgili kayıtlarda net bilgi yok), birçok filmin ise senaryosunu yazdı. 1979 yılında yönetmenliği bırakarak ev hanımı oldu. Adanalı İsmail Zorel ile evlenerek Adana'ya yerleşti. Birsen Kaya yakalandığı göğüs kanseri hastalığını yendi, beyin tümörü, kansızlık ve guatr hastalığıyla uzun süre mücadele etti. 30 Ocak 2024 tarihinde vefat etti.

Birsen Kaya hiç festivale katılmadı, filmleri hiçbir festivalde gösterilmedi, hiçbir festivalde jüri üyesi olmadı. Kendisine 2013 yılında 2. Bursa Kadın Filmleri Festivali, Cahide Sonku Yönetmen Onur Ödülü ve 2020 yılında 39. İstanbul Film Festivali'nden Sinema Onur Ödülü verildi.

Yönetmen Filmografisi

Şeftalisi Ala Benziyor / 24 Ayardayım - 1975
Dadaş Rıfat Geliyor - 1975
Dadaş Rıfat - 1974
Bitirim Kemal - 1972
Hedefte Beş Adam - 1972
Vur Kır Geç - 1972
Aşkolsun - 1971
Kanunsuz Yaşayanlar - 1971
Killing Ölüm Saçıyor - 1971
Kirli Eller - 1971
İntikam Derler Adıma - 1970
Kanlı Kader - 1970
Sevimli Serseri - 1970
Sana Allah Acısın - 1970

Yapımcı Filmografisi

Kanlı Kader - 1970
Kanunsuz Yaşayanlar - 1971
Kirli Eller - 1971
Vur Kır Geç - 1972

Senarist Filmografisi

İntikam Derler Adıma - 1970
Kanlı Kader - 1970
Killing Ölüm Saçıyor - 1971
Aşkolsun - 1971
Kanunsuz Yaşayanlar - 1971
Kirli Eller - 1971
Bitirim Kemal - 1972
Hedefte Beş Adam - 1972
Vur Kır Geç - 1972
Dadaş Rıfat - 1974
Şeftalisi Ala Benziyor / 24 Ayardayım - 1975





Kaynak
Internet Movie Database









Türkiye'nin ilk kadın yönetmenlerinden Birsen Kaya yakalandığı göğüs kanseri hastalığını yendi ancak şimdi beyin tümörü, kansızlık ve guatr hastalığıyla mücadele ediyor. Kaya, sağlığına kavuşup yeniden avantür filmler çekmek istediğini söyledi.

Türkiye'nin ilk kadın yönetmenlerinden Birsen Kaya yakalandığı göğüs kanseri hastalığını yendi ancak şimdi beyin tümörü, kansızlık ve guatr hastalığıyla mücadele ediyor. Kaya, sağlığına kavuşup yeniden avantür filmler çekmek istediğini söyledi.

Bilge Olgaç ve Cahide Sonku ile Türkiye'nin ilk kadın yönetmenleri arasında bulunan Birsen Kaya (64) eşi İsmail Zarel (57) ile birlikte Adana'da müstakil bir evde yaşıyor. Yönettiği avantür filmlerle tanınan Kaya, evlendikten sonra yakalandığı hastalıklar yüzünden Yeşilçam'dan kopmak zorunda kaldı.

1963 yılında "Artist" dergisinde muhabirlik yaparken çok Ünlü artistlerle röportaj yaptığını ve Türk sinemasıyla burada Çalışırken tanıştığını anlatan Kaya, "Dergi, bir film şirketi kurarak film çekmeye başladı. Ben de, sık sık sete gidip artistlerle röportaj yapıp film setinden haberler yapıyordum. Bu arada, sinemaya ilgim başladı. Bu sıralarda film şirketi Halit Refiğ'in yönettiği "Gurbet Kuşları" adlı filmi çekiyordu. Ben de filmin setine sık sık giriyordum. Sinema çok ilgimi çekmişti. Bu ilgi Halit Refiğ'in gözünden kaçmamış. Bana "Gurbet Kuşları" filminde asistanlık teklif etti. Türk Sineması serüvenim böylece başlamış oldu" dedi.

Kaya, daha sonra çoğu avantür, 200'e yakın filmde asistanlık yaptığını belirterek şöyle devam etti:
"Nazmi Özer'e 'Kanlı Kader' filminde yine asistanlık yapıyordum. Film tamamlanmadan Nazmi Özer rahatsızlandı ve filmi ben tamamladım. Bu film ilk yönetmenlik yaptığım film oldu. Daha sonra aralarında Yılmaz Köksal'ın, Engin Çağlar'ın, Hülya Dorcan, Mine Soley, Nazan Şoray, Ali Şen gibi Ünlü isimlerle çok sayıda film çektim. Hatta ben Yılmaz Köksal'a ilk başrol veren yönetmenim. Köksal'a 'Çeko' filmiyle ilk başrolü ben verdim. Yönetmenlik dönemde çektiğim 35 film arasında "Şeftalisi Ala Benziyor", "24 Ayardayım", "Dadaş Rıfat Geliyor", "Dadaş Rıfat", "Vur Kır Geç", "Bitirim Kemal", "Hedefte Beş Adam", "Kanunsuz Yaşayanlar", "Killing Ölüm Saçıyor", "Kirli Eller", "Aşk Olsun", "Kahreden Arzular", "Kanlı Kader" ve "Çeko" da bulunuyor."

Çektiği bütün filmlerin senaryosunu kendisinin yazdığını vurgulayan Kaya, 1970'li yıllarda film çekmenin çok zor olduğunu, o dönemde bütün senaryoların sansürden geçtiğini bu nedenle genelevde "Kirli Eller" filmini çektikleri için mahkemelik olduklarını anlattı.

Yönetmenlik yaptığı dönemlerde genelde avantür filmler çektiğini söyleyen Kaya, "Kavgalı filmler çekmek çok zordur. Ya dayak yiyen ya dayak Atan tutuk kalır. Bir filmde yine oyuncu dayak atamıyor. Figüran ise dayak yiyemiyor. Ben oyuncunun yerine geçtim figürana bir vurdum bir saat kendine gelemedi. Şimdi film çekmek çok kolay o zaman çok zordu. Teknik imkan şimdi çok ilerledi bir filmi çeker ondan sonra dublajını, senkronunu ayarlamak için aylarca uğraşırdık ama şimdi teknik çok ilerledi. Ancak buna rağmen sanatçılarda İş yok. Ben o dönemde 8 günde film çektim. Yılmaz Köksal'a ilk başrol verdiğim filmi 8 günde çektim. Çünkü filmi bu kadar kısa sürede çekmesem firma batacaktı" diye konuştu.

Türk Sineması'nda hep ilklere imza attığını kaydeden Kaya, "Genelevde film çektim. Kadın yönetmen olarak ilk erotik filmi ben çektim. Ancak Türk sineması, televizyonun çıkmasıyla birlikte sıkıntıya girdi. Yapılan filmler televizyon nedeniyle para etmez duruma geldi. Bu nedenle 1979 yılında yönetmenliği bırakarak ev hanımı oldum. Adanalı İsmail Zorel ile evlenerek Adana'ya yerleştim" dedi.

Sinemayı bırakıp evlendikten sonra Adana'da 19 yıl önce göğüs kanserine yakalandığını, sağ göğsünü kaybettiğini anlatan Birsen Kaya kanseri yendiğini ancak şimdi 3 hastalıkla mücadele ettiğini vurguladı. 2 yıldan bu yana beyin tümörü ile mücadele ettiğini İstanbul'da tedavi gördüğünü belirten Kaya, "2 yıl önce İstanbul Marmara Hastanesi'nde beynimde bulunan tümörü yaktırdım. 6 aydan 6 aya İstanbul'a giderek tedavi görüyorum. Aynı zamanda guatr ve kansızlık rahatsızlığım var. Bun nedenle de Adana'da Başkent Hastanesi'nde tedavi görüyorum. Kontrole gideceğim, eğer Kan oranı düşük çıkarsa dalağımı alacaklar. Artık hastalıklardan kurtulmak istiyorum. Türk sinemasına çok sayıda hizmet etmeme rağmen beni emekli etmediler. Bu nedenle sosyal garantim bile yok. Kocam olmasa tedavi olamayacağım" şeklinde konuştu.

Birsen Kaya, sağlığına kavuşup yeniden film çekmek istediğini de sözlerine ekledi.

urlax.net