Behlül Dal


Yönetmen

Doğum Tarihi - 22 Nisan 1922, İstanbul
Ölüm Tarihi - 20 Haziran 2001, İstanbul

1922 İstanbul doğumlu. Babası Meis’te doğmuş, Kaş nüfusuna kayıtlı, Antalya’da uzun yıllar avukatlık yapmış olan Fuat Dal, annesi Divan Şairi Abdullah Celaleddin Paşa’nın kızı Zehra hanımdır. İlk öğrenimine Galatasaray’da başlayan Behlül Dal Antalya Lisesine devam etti ve daha sonra Kayseri Lisesi’nden mezun oldu. Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitirmeden ayrıldı ve askerlik görevinden sonra Antalya Halkevi Bölge Müdürlüğüne getirildi. Antalya Halkevi’ndeki çalışmaları sırasında çok sayıda oyunun yönetmenliğini yaptı. Bu sırada yazdığı “Meş’um Gece”, “Yalan”, “Salahaddin Eyubi” isimli üç piyesi Halkevleri Repertuarı'na alındı ve birçok halkevinde sahnelendi. “Meltem” adlı edebiyat dergisini yayımladı. Dal’ın yönetimindeki Antalya Halkevi, Tiyatro çalışmaları ile Türkiye’nin üç büyük halkevi arasına girdi. “Bir gün bu şehir sinema şehri olacaktır” diyerek 1957’de Antalya’da Antiş Film Antalya Filmcilik Komandit Şirketi’ni kurdu. Bu şirket İstanbul dışında ilk yapımcı şirkettir. “İnsanlık İçin, Kıbrıs Şehitleri, Istırap Çocuğu” isimli üç uzun metrajlı sanat filmini çekti ve çok sayıda kısa metrajlı filme de imzasını attı. Behlül Dal, İstanbul’da bulunduğu yıllarda Antalya’nın tanıtımına yönelik çalışmalar yaptı. Gazetelerde makaleleri yayınladı. Antalya Yüksek Öğretim Derneği’nin başkanlığını yaptı. İki baskısı yapılan “O Kadın” adlı şiir kitabıyla Antalya özlemini dile getirdi. İstanbul Şehir Galerisi’nde Türkiye’nin ilk “Sesli Şiir Sergisi”ni açtı. Behlül Dal, Antalya Film Festivali düşüncesini ortaya atan, savunmasını yapan, gerçekleşmesini sağlayan ve kısa metraj filmciliği gerçek anlamda ülkemize getiren ve büyük mücadeleler vererek tanıtımını sağlayan en önemli kişidir. Antiş Film’in duygusal bir devamı olan “AS Ajans” adlı şirketi kurarak bir çok film yapmış, bu filmleriyle yurt içi ve yurtdışında otuza yakın ödül almıştır. 1976 Avrupa Kısa Metraj Birinciliği, Fransa Cumhuriyeti (Merite Civigue) Sivil Liyakat Nişanı, Avrupa Film Festivali Üstün Başarı Ödülleri, Kültür Bakanlığı Yılın En İyi Belgeseli Ödülleri ve TBMM Başkanlığı Takdir Şiltleri ödüllerinin bazılarıdır. Altın Portakal Festivali kısa metraj dalında kazandığı 8 Altın Portakal Ödülü ile en fazla Altın Portakal kazanan yönetmen unvanını halen korumaktadır. 1997 yılında Antalya Kültür Sanat Vakfı’nca “Ömür Boyu Onur Ödülü" ile onurlandırılmıştır. Bugüne dek üç yüze yakın kısa metraj film yapan Dal, bu filmlerin önemli bölümünde Antalya’yı yansıtmıştır. Yabancı dillere çevrilerek Avrupa televizyonlarında da yayımlanmış yapıtları bulunan, evli ve iki çocuk babası Behlül Dal 20 Haziran 2002 tarihinde yaşama veda etmiştir.

Yönetmen Filmografisi

Istırap Çocuğu / Rahmetler Yağarken - 1960 .... Uzun Kurmaca
Kıbrıs Şehitleri - 1959 .... Uzun Kurmaca
İnsanlık İçin / Kuduz - 1958 .... Uzun Kurmaca / Behlül Dal, Asaf Tengiz

Yönetmenliğini Yaptığı Belgesel Filmler

İslamköy'den Çankaya'ya - 1995 .... Belgesel, 00:26:00

Abant'ta Bir Gün - 1987
Kültür Bakanlığı, Sinema Teşvik Ödülleri, Belgesel Filmler, 2.500.000 TL Ödülü. 1987

Yitirilen Dünya: Münir Özkul - 1985
2. Çevre Kısa Film Festivali, Uluslararası Özel Gösterim Seçkisi. 2004
4. Çevre Kısa Film Festivali, Uluslararası Özel Gösterim Seçkisi. 2006

Ermenek - Çamlıbel Kültür Çadırları - / Orhan Birgit, Behlül Dal

Egemenlik Kayıtsız, Şartsız Milletindir - 1985
Kültür Bakanlığı, Sinema Teşvik Ödülleri, Belgesel Dalı, 1.5 Milyon TL Ödülü. 1985

Güneşin Battığı Yer - 1975
Avrupa Kısa Metrajlı Film Festivali Onur Ödülü
Avrupa Sinema-Tv İşçileri Sendikası, 8. Kısa Filmler Şenliği, Paris, Özel Şeref Ödülü.

Yuva Hasreti - 1973
10. Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1973
Avrupa Kısa Metrajlı Film Festivali Onur Ödülü

Atatürk'ten Anılar - 1971 .... Belgesel

Hasret - 1971
8 . Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1971

Vurgun - 1970
7. Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1970

Rüya Gibi - 1969
6. Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1969

Altın Bıçaklar - 1968
5. Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1968
Portekiz Santarem Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1968

Keban Barajı - 1968 .... Belgesel
Grizu - 1967 .... Belgesel
Çatalağzı Kuyusu - 1967 .... Belgesel

Ay Doğarken - 1967
4. Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1967

Taşların Aşkı - 1966 .... Kurmaca
Académie Française Le Mérite Civique. 1966
3. Antalya Film Festivali, Kısa Film Dalı, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1966

Devlet Su İşleri - 1966 .... Belgesel

Bir Damla Suyun Hikâyesi - 1965
2. Antalya Film Festivali, En İyi Kısa Metrajlı Film Ödülü. 1965

Diğer Filmografisi

O Gece (25-26 Ağustos) - 2007 .... Belgesel, 00:33:48 (Genel Yönetmen)
Balıkesir Kongreleri - 1994 .... Uzun Belgesel, 01:06:00 (Genel Yönetmen)
Sivas Bayraklaşırken - 1991 .... Belgesel, 00:26:39 (Genel Yönetmen)
Samsun’a Uzanan Yol - 1991 .... Belgesel, 00:28:04 (Genel Yönetmen)
Milli Mücadele Kahramanları - 1991 .... Belgesel, 00:26:00 (Genel Yönetmen)
İlk Işık - 1990 .... Belgesel, 00:26:00 (Genel Yönetmen)
Amasya'da Yaşanan Tarih - 1991 .... Belgesel, 00:28:07 (Genel Yönetmen)
Ankara Yollarında - 1991 .... Belgesel, 00:38:00 (Genel Yönetmen)
Erzurum’dan Gelen Ses - 1991 .... Belgesel, 00:27:15 (Genel Yönetmen)
Milli Mücadelede Türk Telegrafçıları - 1990 .... Genel Yönetmen (Belgesel, Yılmaz Atadeniz)
Kutsal Emanetler - 1979 .... Genel Yönetmen (Belgesel, Nevin Dal)
Yitirilen Dünya - 1978 .... Genel Yönetmen (Belgesel, 00:21:00, Asaf Tengiz)
222 No'lu Dosya - 1967 .... Yapımcı (Uzun Kurmaca, Seyfi Havaeri)
Yangın - 1956 .... Senarist (Uzun Kurmaca, Baki Çallıoğlu)
Yangın - 1956 .... Yapımcı (Uzun Kurmaca, Baki Çallıoğlu)
Kahpe / Irz Düşmanları - 1955 .... Senarist (Uzun Kurmaca, Nuri Akıncı)




Kaynak
Antalya Altın Portakal Film Festivali Resmi Web Sitesi
Internet Movie Database
Behlül Dal Belgeseli